Yükleniyor...

Tasarruflar ve Finansal Okuryazarlık

 

Hedef: Yatırımcının finansal okuryazarlık düzeyini artırmak.

Sorunlar:

  • Finansal okuryazarlık düzeyinin düşük olması.
  • Yatırımcı eğitimleri ve finansal okuryazarlık uygulamalarının birbirinden bağımsız projeler olarak yürütülmesi.
  • Yatırımcıların finansal okuryazarlık eksikliğinin suistimal edilebilmesi (Örneğin Çiftlik Bank).
  • Ülkedeki tasarruf oranlarının yetersizliği (birikimlerin sistem dışı piyasalara yönelmesi, sermaye piyasalarına yönlendirilmemesi).
  • Ülkemizin nüfusunun %65’inin 35 yaş altı olması ve gençlere yönelik hazırlanan reklamlarda sürekli tüketimin empoze edilmesi, buna karşılık bütçe, birikim ve yatırım yapmaya yönelik herhangi bir yönlendirmenin olmaması.
  • Ekonomik krizlerin yatırımcıyı getirisi düşük risksiz ürünlere yönlendirmesi. Ancak, bu ürünlerin uzun vadede enflasyona karşı yeterince korumadığının farkında olunmaması.
  • Sermaye piyasası araçlarının altın ve dövize göre daha kompleks yatırım araçları olarak görülmesi.
  • Sermaye piyasalarının sadece belli bir bilgi ve birikim düzeyindeki kişilerin yatırım yapabileceği bir alan olarak görülmesi ve yatırımcıların küçük miktarlar ile de varlık dağılımı yapılabileceği konusunda az bilgiye sahip olması.
  • Yatırımcıların uzun vadeli bakış açısına sahip olmaması.
  • Yatırımcıların sermaye piyasası ürünleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmaması.
  • Sermaye piyasalarının kısa vadeli işlem yapılan bir alan olarak görülmesi.
  • Yatırımcıların getiri ve risk ilişkisi ve dengesi konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması ve sadece getiriye odaklanması.
  • Yatırımcıyı risk, getiri ve varlık dağılımı konularında yönlendirecek finansal danışmanlık araçlarının olmaması.
  • Sosyal medyada var olan bilgi kirliliği ve izinsiz yatırım danışmanlığının yaygın olması.
  • Yatırımcılara risk ve getiri tercihlerine uygun finansal ürünlerin sunulması yerine, birim zamanda edinilen geliri artırmaya yönelik yaklaşımlarda bulunulması ve bu yaklaşımlar sonucu müşterinin sermaye piyasalarından uzaklaşması.
  • Yatırımcıların bilgi akışının parçalanmış olması, bu bilgi akışını bütünleşik bir şekilde yatırımcıya anlaşılır bir şekilde sunacak bir platformun olmaması.

Sermaye Piyasası Algısı

 

Hedef: Hanehalkı nezdinde var olan olumsuz sermaye piyasasına algısını, olumluya çevirmek için bireyin risk ve getiri tercihlerine uygun varlık dağılımıyla uzun vadede tatmin edici getiriyi elde edebileceği anlayışını yerleştirmek.

Sorunlar:

  • Sermaye piyasalarında yatırımcının yeteri kadar korunmadığına yönelik olumsuz algının bulunması (hukuki sistem, düzenleyici otorite vb.).
  • Geçmiş dönemde el konulan ya da imtiyazı iptal edilen halka açık şirketlerden dolayı sermaye piyasalarına olan güven kaybı.
  • Halka arzların fiyatının doğru belirlenmediği ve halka açık şirketlere yatırım yapılması durumunda kayba uğranacağı algısı.
  • Yatırımcının sermaye piyasasından kısa vadede kazanç sağlayacağı yönündeki yanlış algısı (bu nedenle zarara uğradığında sermaye piyasalarından uzaklaşması).
  • Borsanın kamuoyu tarafından bir oyun olarak algılanması (borsada oynamak, borsa kumar yeri, tüyo gibi olumsuz kavramların yerleşik ve yaygın olması).
  • Sermaye piyasalarında başarı hikayelerinin ön plana çıkarıldığı, bireye ve topluma dokunulduğu ve sermaye piyasalarının anlatıldığı iletişim çalışmalarının az olmasından dolayı, toplumsal ve bireysel fayda algısının bulunmaması.

Bireysel Emeklilik Sistemi

 

Hedef: Bireysel emeklilik sisteminin uzun vadeli hedeflerin gerçekleştirilmesi için kullanılması ve bu hedeflere ulaşılması için doğru varlık dağılımı yapılması gerektiğini vurgulamak.

Sorunlar:

  • Sistemde vurgunun devlet katkısı üzerine yoğunlaşması.
  • Sistemden çıkma süresinin emeklilik fikriyle örtüşmemesi (3 yıl).
  • Sistem ve sistemdeki varlıkların değerlendirilmesine yönelik olumsuz algı.
  • Getiri sunumlarının basit ve kolay anlaşılabilir olmaması.
  • Yatırımcıyı risk, getiri ve varlık dağılımı konularında yönlendirecek finansal danışmanlık araçlarının olmaması.
  • Emeklilik fonlarının belirli fon tiplerinde yoğunlaşması ve farklı varlık sınıflarına yönelik fonların sayısının çok az olması.
  • Katılımcının sadece emeklilik planının bulunduğu bireysel emeklilik şirketlerinin fonlarından varlık dağılımı oluşturabilmesi, diğer kurucuların fonlarına dahil olamaması.
  • Yatırımcının sisteme girdikten sonra, zaman içerisinde risk/getiri ve yatırım kısıtları değişmiş olmasına rağmen, ilk tercih ettiği varlık dağılımını genellikle değiştirmemesi.
  • Bireysel emeklilik sistemine dahil olan yatırımcıları takip edecek, bilgilendirecek ve onları yönlendirecek mekanizmanın olmaması.
  • Bireysel emeklilik sisteminde yatırımcıların risk ve getiri tercihlerine uygun ürünlerin sunulmaması ve yatırımcı için özelleştirilmiş hizmet sunumunun geri planda kalması.

Piyasa Büyüklüğü

 

Hedef: Sermaye piyasalarının büyümesi ve derinleşmesi için tasarrufların sermaye piyasasına aktarılması.

Sorunlar:

  • Finansal sisteme güvensizlik duyulması nedeniyle sistem dışı birikimler olması
  • Sistem dışındaki birikimlerin bir kısmının dünya görüşü nedeniyle dışarıda kalması ve bunları sisteme çekecek ürünlerin yeterli olmaması.
  • Yatırımcı tabanının genişletilememesi, kurumsal / bireysel yatırımcı tabanının azlığı.
  • Yatırımcı sayısının yetersizliğinin yanı sıra, var olan yatırımcıların portföy büyüklüğünün az olması.
  • Yatırımcıların sabit getirili ürünlere yönelmesi (mevduat, döviz, para piyasası fonları, kısa vadeli borçlanma araçları).

Piyasa İş Modellerinin Dönüşümü

 

Hedef: Piyasa altyapısını destekleyecek teknoloji çözümleri geliştirmek.

Sorunlar:

  • Algoritmik ve yüksek frekanslı işlemlerin karar verme ve iletim hızı ile piyasadaki baskınlığının artması.
  • Robo danışmanlık uygulamalarının ortaya çıkması ve bunların sisteme eklemlenmesi.
  • Açık API ve kum havuzu gibi uygulamaların iş modeli seçenekleri getirmesi ancak düzenlemelerin yeterli hızda cevap verememesi.
  • Yatırımcılara mesafeli sözleşme yapılamaması.
  • Müşteriyi tanıma kurallarının yeni teknolojik gelişmelerle desteklenmiyor olması.

Aracı Kurumların Operasyonel Sorunları

 

Hedef: Sermaye piyasası kurumlarının operasyonel sorunlarını, teknolojiden yararlanarak azaltmak.

Sorunlar:

  • Hesap açılış sürecinin otomatize edilememesi (Aracı Kurum, Takasbank ve MKK arasında entegrasyon sorunu olması, sicil no tanımının Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Takasbank’a ayrı ayrı yapılması).
  • Aracı kurumların internet üzerinden elektronik kimlik doğrulama yoluyla mesafeli sözleşme yapamıyor olması (E-devlet üzerinden MKK ile entegre bir yapıyla hesap açılışının önü açılabilir).
  • Müşterilerin tüm kurumlardaki kredi riskini toplu olarak görebileceği bir altyapının olmaması.

Mevzuatla İlgili Sorunlar

 

Hedef: Mevzuatın sermaye piyasası kurumlarına getirdiği zorunlulukların karşılanmasında teknolojiden en üst düzeyde yararlanılması.

Sorunlar:

  • Yatırım kuruluşlarına iş süreçlerinin kolaylaştırılması adına Mernis erişiminin verilememesi.
  • Sermaye piyasalarına erişimi artıracak internet tabanlı Fintek uygulamalarının yeterli olmaması.
  • Fintek gelişmelerinin sermaye piyasalarında daha hızlı hayata geçebilmesi için mevzuat desteğinin sağlanması (Örneğin, varlık yönetiminde robo danışmanlıklar ve bu hizmetin genele yayılabilmesi için yasal altyapıya ihtiyaç duyulmakta).
  • Sermaye arttırımlarının KAP’tan otomatize şekilde takip edilememesi.
  • SPK-BIST ortak konu dosyalarındaki uyumsuzluk ve eşzamanlı olmaması (İşlem yasağı olan yatırımcıların otomatize sorgulanamaması gibi).
  • Yatırımcıya gönderimi/üretimi zorunlu olan benzer raporlar olması (örneğin, işlem sonuç formu, işlem teyit formu).
  • Müşteriye veya sermaya piyasası ürünlerine ait yasakların SPK, MKK ve BIST tarafından ayrı ayrı iletilmesi.
  • SPK’dan menkul kıymet bazında işlem yasaklı müşteriler dosyasının PDF formatında iletilmesi ve personelinin kontrolü elektronik bir sistem olmaksızın yapıyor olması.
  • E-vedo, mukimlik durum tespiti raporlarda uygulamanın standartlaştılmamasından kaynaklanan sorunlar.
  • Sermaya piyasası ürünlerine yönelik tanımların toplu olarak alınabileceği bir webservisin olmaması. (Yenilerin ve ürün bazında kırılımında olacağı).

İşlem Sonrası Süreçlerde Yaşanan Sorunlar

 

Hedef: Yenilikçi teknolojilerden yararlanılarak, işlem sonrası süreçlerin otomasyon düzeyinin artırılması.

Sorunlar:

  • Takas ve MKK servislerine kurum kimliği ile bağlanabilmesinin sağlanması.
  • Halka arzlarda, Bilgi İşlem Sunumunun halka arz tarihine çok yakın belli olması, geliştirme yapmak için yeterli zaman kalmaması.
  • Pay Piyasasında kaydi sisteme geçilmiş olması nedeniyle T+2 takas yerine T günü takasına geçiş olmalı.
  • Borsa, MKK ya da takas test ve geliştirme ortamlarının düzgün şekilde ilerletilememesi.
  • Bazı dataların webservisle verilememesi, aktarımların hala disketle yapılıyor olması